Γάμος στην Αρχαία Ελλάδα με έθιμα και παραδόσεις.
Σήμερα θα σας κάνουμε μια αναδρομή στα ήθη και έθιμα του γάμου στην Αρχαία Ελλάδα.
Πώς γινόταν ένας γάμος? Ποια ήταν τα ήθη και έθιμα την περίοδο της αρχαιότητας?
Οι γάμοι στην Αχαία Ελλάδα τελούνταν από τις αρχές Ιανουαρίου μέχρι τα μέσα Φεβρουαρίου υπό το φως της πανσελήνου. Και αυτό γιατί ο Ιανουάριος ήταν ο μήνας της θεάς Ήρας της θεάς του γάμου. Κατάλληλη ηλικία για γάμο για τις κόρες της Αθήνας ήταν 12- 16 για τους άντρες ήταν 24 με 30.
Το τελετουργικό του γάμου συντελούνταν σε τρεις φάσεις τα προαύλια, τον κυρίως γάμο και τα επαύλια.
Μια ημέρα πριν το γάμο τελούνταν τα προαύλια, που ξεκινούσαν θυσίες προς τους θεούς. Η κόρη οδηγούνταν από τους γονείς στη Ακρόπολη για να θυσιάσει στην Πολιάδα. Έπειτα πρόσφεραν θυσίες προς τους θεούς στους προστάτες του γάμου, στον οικογενειακό βωμό και στη συνέχεια λάμβανε χώρα η τελετή του εξαγνισμού. Εξαγνισμός γινόταν και στην κόρη και στον άντρα για να αρχίσουν νέο ξεκίνημα στη ζωή τους.
Την ημέρα του γάμου τα σπίτια στολίζονταν με κλαδιά ελιάς και δάφνες υπό τον ήχο του αυλού. Η νύφη με τη βοήθεια της νυφοκόμου και της παρανύμφου ντύνονταν βάζοντας τη ζώνη της ανύπαντρης. Φορούσε πέπλο το οποίο κάλυπτε το πρόσωπό της όπως απαιτούσε η παράδοση και τα μαλλιά της τα στόλιζε με ένα στεφάνι από λουλούδια.
Ο γαμπρός ντυμένος στα λευκά στεφανωμένος με άνθη συνοδευόταν από τον καλύτερό του φίλο τον “παροχο” στο σπίτι της νύφης. Η γαμήλια τελετή ξεκινούσε με θυσίες στο σπίτι της νύφης από τον πατέρα της νύφης που επίσημα πια παρέδιδε την κόρη στο γαμπρό. Στη συνέχεια το ζευγάρι έκανε θυσίες προς τους γαμήλιους θεούς και ορκίζονταν ότι “επ’ αρότω παίδων άγομαι γαμετήν” δηλαδή παντρεύομαι για να αποκτήσω απογόνους. Ο γαμπρός μετά τον όρκο πλησίαζε τη νύφη και έθετε “Χειρ επί καρπώ” επικυρώνοντας έτσι το γάμο.
Στη συνέχεια στο πατρικό σπίτι της νύφης δίνονταν ένα πλούσιο γεύμα στο οποίο συμμετείχαν φίλοι του ζευγαριού και συγγενείς. Στο γαμήλιο τραπέζι δεν έπρεπε να ξεπερνούν τους 10 καλεσμένους (5 φίλους 5 συγγενείς) από την κάθε οικογένεια. Στο γαμήλιο τραπέζι καθόταν το ζευγάρι χωριστά περιτριγυρισμένο από τους φίλους και συγγενείς. Το μενού περιλάμβανε πλούσια φαγητά, κρασί γλυκά. Το έδεσμα που ξεχώριζε στο γαμήλιο τραπέζι ήταν αλεύρι, νερό, μέλι, σουσάμι. Σύμβολο της γονιμότητας της αφθονίας. Ενώ το γαμήλιο γεύμα γινόταν υπό τους ήχους μουσικής.
Μόλις άρχιζε να σουρουπώνει ήχοι αυλού ακούγονταν στην πόρτα της οικίας και η νύφη κρατώντας κόσκινο ή τηγάνι (σύμβολα οικιακών γνώσεων) αποχωρούσε από το πατρικό της σπίτι με την γαμήλια άμαξα που την έσερνουν άλογα, μουλάρια, ή βόδια καθόντα ανάμεσα στο σύζυγό της και τον φίλο του συζύγου της τον “πάροχο”.
Ακολουθούσε η μητέρα της νύφης πάνω σε άμαξα κρατώντας πυρσό αναμμένο από την εστία της οικίας ώστε η φωτιά από την οικογενειακή εστία να φωτίσει το δρόμο της κοπέλας και να την προστατέψει, φίλοι και συγγενείς ακολουθούσαν την πομπή με αναμμένες λαμπάδες τραγουδώντας συνοδευόμενοι από κιθάρες και αυλό.
Η πομπή έφτανε στην οικία του γαμπρού.
Η οικία του γαμπρού θα έπρεπε να είναι ανακαινισμένη και διακοσμημένη με κλαδιά ελιάς και δάφνης. Στην πύλη η οποία ήταν στολισμένη με γιρλάντες λουλουδιών εμφανίζονταν ένα παιδάκι ντυμένο στα λευκά πρόσφερε φρούτα ψάλλοντας ύμνο λέγοντας πως η καινούρια ζωή της νύφης θα είναι πιο θαυμαστή από την παλιά.
Στην πόρτα του σπιτιού υποδεχόταν τη νύφη ο πατέρας του γαμπρού κρατώντας πυρσό για να δώσει φλόγα στο νέο σπίτι της νύφης και της πρόσφεραν σύκο, ή κυδώνι γλυκό ή χουρμά, σύμβολα ήρεμης ζωής.
Η νύφη καθώς ετοιμαζόταν να εισέλθει στο σπίτι οι συγγενείς προσποιούνταν πως θέλουν να την προστατέψουν από τον σύζυγο και την εμπόδιζαν να εισέλθει στο σπίτι.Εκείνη τη στιγμή ο γαμπρός θα έπρεπε να αρπάξει τη νύφη και να την περάσει από το κατώφλι χωρίς να ακουμπήσουν τα πόδια της κάτω. Αν γινόταν κάτι τέτοιο θα ήταν κακός οιωνός.
Στη συνέχεια η νύφη πρόσφερε σπονδές στην εστία της νέας οικογένειας και στη συνέχεια το ζευγάρι οδηγούνταν στο νυφικό θάλαμο.
Την επόμενη ήμερα του γάμου ο πατέρας της νύφης με τους συγγενείς κατευθύνονταν στο σπίτι του ζευγαριού υπό τους ήχους αυλού να δώσουν δώρα και προίκα.
Την μεθεπόμενη μέρα ο γαμπρός και οι συγγενείς θα έπρεπε να αποδώσουν δώρα στη νύφη και θα γίνουν τα ανακαλυπτήρια. Η νύφη θα έπρεπε να βγάλει το πέπλο μπροστά σε όλο τον κόσμο (ανακάλυψη) και ακολουθούσε το γαμήλιο γεύμα.
Έπειτα από μια εβδομάδα οι νιόπαντροι έπρεπε να επισκεφτούν το πατρικό σπίτι της νύφης και αφού γινόταν εορταστικό συμπόσιο αναχωρούσαν λαμβάνοντας γλυκά και δώρα..
